Alt Çenenin Önde veya Geride Olması
Çene, ağız çevresinde yer alarak çiğnemeyi sağlayan kemik yapısıdır. İnsan vücudunda karşılıklı çene yapısı tüm insanlarda hemen hemen aynı olduğu halde, bazen üst ya da alt çenenin geride olarak geliştiği ya da çene travmasına neden olabilecek kazalar sonrası çenenin bu şekilde simetrik bozuklukla karşı karşıya kaldığı yüz yapılarına da rastlanır. Yüzün alt çene kemiği ve alt dişlerin öne doğru çıkık şekilde geliştiği yüz biçimine prognatizm, Alt çene ve alt kemiklerin daha geride kalarak, üst çenenin öne çıktığı yüz biçimine retrognatizm denir.
Konuşma ve gülüş bozuklukları çene ve diş hastalıklarının belirtileridir. Alt çenenin üst çeneye göre daha önde olması çene yapısı ve diş yapısı ile gözle görülür olarak anlaşılır. Hastalarda yemek yeme ve konuşma ile ilgili sıkıntılar, çene ve çene eklemlerinde ağrı görülebilir. Çenede, alt çenenin önde ya da geride olması durumu doğuştan, gelişimsel ya da kazalara bağlı deformasyonlar sonucu olabilir.
Gelişme çağında geçirilen, çene travmasına sebep olan kazalar, çenenin yanlış gelişimiyle sonuçlanabilir. Çiğneme, ısırma, yutma, konuşma problemleri, çene ve çene eklemlerinde kronik ağrı sık görülen komplikasyonlardır. Protrüze dişler denilen diş bozukluğuna neden olması sonucu, alt dişler üst diş etlerini deforme edebilir. Çene yapısında yaşanan fiziksel ya da estetik problemler kişinin yaşam kalitesini ve kendine güvenini etkilemektedir.
Hastanın çene yapısından dolayı fiziksel zorluk yaşıyor olması ya da fiziksel görüntüsü nedeniyle hoşnutsuz olması durumlarında ortodontiste başvurması önerilir. Fiziksel muayene, diş kalıbı alınarak alt ve üst dişlerin birbirine uyumunun ölçülmesi, sefalometrik analiz, profilometrik grafi, periapikal grafi, 3-D bilgisayarlı tomografi, çene eklemi grafileri ve ortopantomografi uygulanan görüntüleme yöntemleridir. Bu yöntemler sonucunda alt çene kemiğinin önde ya da geride olmasına neden olan problem noktası belirlenir ve tedavi şekillendirilir.
Gelişme çağındaki çocuklarda çene ve dişlere baskı uygulanarak, çene kemiğinin şekillendirilmesine yardımcı olan aparey takılması çene pozisyonlarında düzelme sağlarken, kemik gelişiminin tamamlandığı erişkin yaşlarda ortogranik cerrahi müdahale ile tedavi yapılır. Ortognatik cerrahi, yüz, çene ve diş yapısındaki deformasyonun ortodontik tedavi ile yapılamadığı durumlarda tercih edilen cerrahi yöntemin adıdır. Bu ameliyatlar sonucunda simetrik bozukluklar düzeltilebilir. Ortognatik cerrahi öncesi protrüze dişler denilen ve çenenin önde ya da arkada olması sonucu gelişen diş yapısının düzeltilmiş olması gerekmektedir. Bu nedenle diş telleri ile düzeltilen dişlerden teller çıkartılmadan, genel anestezi altında yapılmaktadır. Alt çenedeki bozukluğun düzeltilmesi için kemik dokusu kesilerek çene yerine yerleştirilir.
Gelişim dönemindeki çocuklarda çene travmalarına neden olabilecek kaza ve düşmeler, çenenin yanlış gelişimine neden olabilir. Çocukların bu tür kazalardan korunması önemlidir. Hastanın çene yapısından dolayı fiziksel zorluk yaşıyor olması ya da fiziksel görüntüsü nedeniyle hoşnutsuz olması durumlarında ortodontiste başvurması önerilir.